OKB veya obsesif-kompulsif bozukluk, tekrarlayan eylemleri (kompulsiyonlar) tetikleyen istenmeyen ve müdahaleci düşüncelerle (obsesyonlar) karakterize bir ruh sağlığı durumudur. Takıntılar mikrop korkusundan eşyaların belirli bir şekilde düzenlenmesi ihtiyacına kadar değişebilir. Kompulsiyonlar aşırı el yıkama, kilitleri kontrol etme veya belirli cümleleri tekrarlamayı içerebilir. Bu durum kişinin işi, ilişkileri ve sosyal hayatı üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir. Bununla birlikte, OKB’li birçok kişinin tatmin edici ve üretken bir yaşam sürmesini sağlayan etkili bir tedavi mevcuttur.

OKB’nin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklandığına inanılmaktadır. OKB’li kişiler, kendilerini müdahaleci düşüncelere ve tekrarlayan davranışlara daha yatkın hale getiren belirli beyin anormalliklerine sahip olabilirler. Buna ek olarak, ailede OKB veya diğer ruh sağlığı bozuklukları öyküsü olması, bu durumun ortaya çıkma olasılığını artırabilir. Travma veya kayıp gibi stresli yaşam olayları da OKB semptomlarının başlamasını tetikleyebilir.

OKB’nin birincil semptomları obsesyonlar ve kompulsiyonlardır. Takıntılar, kaygı ve sıkıntıya neden olan müdahaleci düşüncelerdir.

Yaygın olarak yaşanan bazı saplantılar arasında mikrop veya kirlenme korkusu, kendine veya başkalarına zarar verme korkusu, bir şeyleri kaybetme veya hata yapma korkusu, belirli düzenlemelere duyulan ihtiyaç ve istenmeyen cinsel düşünceler veya görüntüler yer alır. Kompulsiyonlar ise kişinin bu saplantıların yol açtığı kaygıyı hafifletmek için gerçekleştirdiği tekrarlayıcı eylemler veya zihinsel süreçlerdir. Yaygın kompulsiyonlara örnek olarak aşırı el yıkama, kilitleri veya aletleri tekrar tekrar kontrol etme, belirli ifadeler veya ritüellerle meşgul olma, eşyaları belirli bir şekilde düzenleme veya sayma ve belirli kişilerden, yerlerden veya durumlardan kaçınma verilebilir.

OKB tedavisi söz konusu olduğunda, EMDR terapisinin etkili bir yöntem olduğu kanıtlanmıştır. Bu terapinin, travmatik anıların yeniden işlenmesine yardımcı olarak ve saplantılarla ilişkili kaygıyı azaltarak işe yaradığına inanılmaktadır. Bir EMDR terapi seansı sırasında, danışan belirli bir fiksasyona odaklanırken, terapistleri bir dizi çift taraflı stimülasyon (BLS) egzersizinde onlara rehberlik eder. Bu egzersizler göz hareketlerini, dokunmayı veya sesleri içerebilir.
BLS egzersizlerinin amacı, beynin bilgi işleme sistemini aktive etmek ve travmatik hafızanın yeniden işlenmesini kolaylaştırmaktır. Ayrıca, danışana BLS egzersizleri süresince düşüncelerine, duygularına ve bedensel hislerine dikkat etmesi talimatı verilir.
Hızlı bir çözüm elde edilemeyebilir, çünkü danışan tarafından gözle görülür bir ilerleme kaydedilmesi için birden fazla seans gerekebilir. OKB tedavisi için EMDR terapisi alanında daha derinlere inmek istiyorsanız, tıp doktorunuzla veya bir ruh sağlığı uzmanıyla görüşmeniz tavsiye edilir.